Doğal yöntemlerle çocuk sahibi olamayan çiftlerde tüp bebek tedavisi, uzun yıllardır başarıyla uygulanmaktadır. Bir yardımcı üreme tekniği olan tüp bebek tedavisi; sebebi belirlenemeyen kısırlıklar, ileri yaş, kadınlarda enfeksiyon ve tüplerdeki tıkanıklıklar, erkeklerde ise sperm sayısının azlığı ve kalitesinin düşüklüğü, obezite gibi metabolik rahatsızlıklar yüzünden çocuk sahibi olamayan çiftlere çocuk sahibi olabilme imkanı sunar.
Günümüzde en sık tercih edilen kısırlık tedavisi olan tüp bebek tedavisi, kadın ve erkek üreme hücrelerinin laboratuvar koşullarında bir araya getirilmesi ve döllenmiş yumurtanın anne rahmine yerleştirilmesi ile uygulanan yapay döllenme tekniğidir. Kadın üreme hücresi olan yumurta ile erkek üreme hücreleri olan spermler belirli koşullar altında toplanarak bu işlem gerçekleştirilir. Döllenme sağlıklı bir şekilde tamamlandıktan sonra yumurtanın bölünme sürecine başlaması ve embriyo adı verilen yapıya dönüşmesi beklendikten sonra embriyonun anne rahmine yerleştirilmesi ve başarılı bir şekilde tutunması sonucunda gebelik süreci başlar. Bu aşamadan sonra gebeliğin doğal yöntemlerle oluşmuş gebeliklerden herhangi bir farkı kalmaz.
Tüp bebek tedavisinde laboratuvar ortamında döllenen yumurtaların rahme yerleştirilmesinde iki farklı yöntem kullanılır. Bunlardan ilki olan klasik tüp bebek tedavisinde yumurta hücresi ve sperm hücreleri belirli bir ortamda yan yana bırakılarak kendi kendine döllenmesi beklenir. Bir diğer yöntem olan mikroenjeksiyon uygulamasında ise sperm hücreleri özel pipetler kullanılarak direkt olarak yumurta hücresinin içerisine enjekte edilir. Bu iki teknikten hangisinin tercih edilmesi gerektiğine çiftlerin bireysel özelliklerine göre uzman hekimler tarafından karar verilir. Tedavi sürecinde amaç döllenme ve sağlıklı bir gebeliğin meydana gelebilmesi için en uygun ortamın sağlanmasıdır.
Genel olarak tüp bebek uygulamalarında mikroenjeksiyon yöntemi uygulanmaktadır.
Tüp Bebek Nedir?
Tüp bebek tedavisinde anneden alınan yumurta hücresi ile babanın sperm hücreleri kadın üreme sisteminin dışında laboratuvar ortamında bir araya getirilerek içlerinden bir spermin yumurtayı döllemesi ile embriyo elde edilir. Bu şekilde elde edilen embriyonun anne rahmine yerleştirilmesi sonucunda normal yöntemlerle gebe kalamamış kişilerde gebelik oluşturmak mümkün hale gelir.
Çocuk Sahibi Olamayan Çiftler, Ne Zaman Tüp Bebek Tedavisine Yönelmeli?
Yaşı 35’in altında olan ve gebe kalmasını önleyebilecek herhangi bir hastalığı olmayan bir kadın, 1 yıl korunmasız ve düzenli cinsel ilişkiye girmesine rağmen gebe kalamıyorsa mutlaka inceleme altına alınmalı ve gerekli görüldüğü takdirde tedaviye başvurmalıdır. Yaşı 35’in üstünde olan ya da daha önce gebe kalmayı etkileyen herhangi bir problem yaşayan kadınların ise 6 ay deneme yapmaları yeterlidir. Bu süre sonunda gebelik oluşmadıysa yaşın daha fazla ilerlememesi ve zaman kaybedilmemesi için bir an önce gerekli tedavi prosedürüne başlanmalıdır.
Tüp Bebek Kaç Yaşına Kadar Uygulanabilir?
Kadınlarda 45 yaşına kadar tüp bebek tedavisi uygulanabilir. Ancak 40 yaş üst kadınlarda hamile kalma şansının önemli ölçüde azaldığı dikkate alınmalıdır. Bu nedenle ileri yaştaki kadınlarda tüp bebek tedavisinde başarı oranı daha genç yaşlardaki kadınlara göre düşüktür ve deneme sayısının artırılması gerekebilir.
Tüp Bebek İşleminde Başarılı Olma Şansı Nedir?
Tüp bebek başarısında anne adayının yaşı ve embriyo kalitesi gibi faktörler büyük önem taşır. Bu nedenle başarı şansı da bu faktörlere göre değişir. 30 yaş altı kadınlarda tüp bebek başarısı %55-60’larda iken 40 yaş üstündeki kadınlarda bu oran %15-20’lere düşmektedir.
Standart Tüp Bebek Tedavi Süreci Nasıldır?
Tüp bebek tedavileri yaklaşık 20 gün sürer. Tedavi süreci başlamadan önce hormon testleri ve HSG (Histerosalpingogram) gibi bazı işlemler vardır.
HSG, test tüplerinin izlenmesinde önemlidir ve adetten sonraki ilk hafta içinde uygulanmalıdır. HSG, test tüplerinde sıvı birikmesini kontrol etmek için kullanılır.
İşlem sırasında hormon testleri önemlidir, çünkü hastanın hormon seviyeleri, hastanın işleme başlamaya uygun olup olmadığını ve ayrıca hastaya verilecek ilaç dozunu da belirler.
Tüp bebek tedavisi ancak adetin 2. veya 3. gününde yapılan hormon testlerinden sonra uygun olduğu takdirde başlayabilir. Tüp bebek sırasında, yumurtayı büyüten ve toplamaya hazır hale gelmesi 10 güne kadar sürebilen destekleyici ilaçlar. Daha sonra sperm ve yumurta döllenme sürecine yardımcı olan enjeksiyon yoluyla bir ilaç verilir. Yumurtalar toplandıktan sonra laboratuvarda döllenme süreci başlar ve embriyo oluşturmak için 3-5 gün içinde hastaya transfer edilir. Embriyo transferinden 11-12 gün sonra gebelik tespiti için gebelik testi (BTHCG) yapılır. Hasta transferden 1 gün sonra sorunsuz bir şekilde seyahat edebilir. Tüp bebek süreci başından sonuna kadar en fazla 20 gün sürer ancak gebelik testi ile bu süre 25-27 günü bulabilir. Ancak çiftin genetik bir bozukluğu varsa veya hasta 40 yaşın üzerindeyse PGD (Preimplantasyon genetik tanı) işlemi gereklidir. Bu işlem, anneye transfer edilen sağlıklı embriyoları belirlemek için embriyo üzerinde kullanılan genetik bir testtir. PGD 40 yaş üstü hastalarda kullanılmaktadır çünkü yaşa bağlı olarak yumurta kalitesinin düşmesi ve kromozomlardaki anormallikler genetik bozukluklara yol açabilmektedir. PGD bu bozuklukların bebeğe geçmesini engeller.
Örnek Genel Tedavi Planı
Kadınların tedavisi dönemin 2.gününde başlar.
40 yaş ve 40 yaş üzeri hastalar için pgt (genetik test) gereklidir.
Kadın
Birinci gün: FSH, AMH, PROLAKTİN, E2, LH, progesteron, serolojiler.
İkinci gün: HSG.
Üçüncü gün: 2 günde bir ıvf başlangıcı ve yumurta kontrolü için ilaçlar.
On dördüncü güne kadar: İlaç sonrası E2 ve E4 testleri uygulanır.
Onbeşinci gün : Yumurta çatlaması enjeksiyonu E2 ve E4 testleri yapılır.
Altıncı gün: Yumurta toplama.
Dokuzuncu Ve Yirmi Gün: Transferden Sonra 11 Veya 12 Günlük Gebelik Testi İçin.
Erkek
Birinci gün: Spermiogram
Not: Bu plan teşhis ve tedavi niteliğinde değildir. Sadece bir tüp bebek deneyiminin nasıl olduğunu izah etmek adına yazılmıştır.
